ΗΜΕΡΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ Μ. ΑΣΙΑΣ
Γράφει η Χρύσα Μαρτινάκη Κοκκίνη
Δέος πλημμυρίζει την ψυχή του ανθρώπου όταν πρόκειται να μιλήσει για τη γενοκτονία του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Τα λόγια πολύ φτωχά να περιγράψουν το τραγικό καλοκαίρι του`22, τα γεγονότα που προηγήθηκαν, αλλά κι εκείνα που ακολούθησαν. Μια συνοπτική ιστορική αναδρομή είναι ο ελάχιστος φόρος τιμής σ`εκείνους που χάθηκαν στο δρόμο της προσφυγιάς, αλλά και σ`εκείνους που κατάφεραν να φθάσουν στην προσφυγομάνα Ελλάδα και να κάνουν μια καινούργια αρχή ζωής, μεταφέροντας και μεταλαμπαδεύοντας , στους νεότερους, τη μεγαλοσύνη, τη δημιουργικότητα, την αρχοντιά και την ευγένια, το φιλότιμο και την ανωτερότητα, «το αρχαίον κάλλος» του Μικρασιατικού Ελληνισμού.
Η ένταξη των προσφύγων στον ελλαδικό χώρο είναι μια εποποιϊα μοναδική στην ιστορία ,γιατί οι κατατρεγμένοι με το κοφτερό μυαλό και την επιδεξιότητα των χεριών τους, κατόρθωσαν πολύ γρήγορα να μετατρέψουν τον καημό σε δημιουργία, τη συμφορά σε πρόοδο, την νοσταλγία σε αισιόδοξη ενατένιση του μέλλοντος.
Είναι γεγονός ότι η Γεωγραφία μας ενώνει με την Τουρκία και η Ιστορία μας χωρίζει. Ας μην ξεχνάμε: 1453 Κων/πολη – 1922 Σμύρνη – 1974 η μισή Κύπρος.
Επί 3000 και πλέον ιστορικά χρόνια ο Ελληνισμός λειτουργούσε και μεγαλουργούσε σε δύο ηπείρους. Στην Ευρώπη και στην Ασία. Το 1922 υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει την Ασιατική γη και να περιoριστεί στην Ευρωπαϊκή. Κι εδώ πρέπει ν`αναζητηθεί η πιο ειδεχθής μορφή γενοκτονίας. Μεγαλύτερη ακόμη και από εκείνη της πτώσης της Κων/πολης. Με την άλωση ο Ελληνισμός έχασε τα πολιτικά του προνόμια, με την μικρασιατική καταστροφή έχασε τις προγονικές του εστίες. Γενοκτονία δεν είναι μόνον η εξόντωση ή εξαφάνιση ενός πληθυσμού, που ζει σε μια περιοχή, αλλά και η εξαφάνιση της ιστορικής φυσιογνωμίας της περιοχής. Η καταστροφή του Μικρασιατικού Ελληνισμού ήταν έργο συστηματικό και μακροχρόνιο και τούτο αποδεικνύεται περίτρανα από πλήθος ιστορικών ντοκουμέντων. Η αρχή του δράματος εντοπίζεται στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν στη δυτική Μ. Ασία εγκαταστάθηκαν μουσουλμάνοι πρόσφυγες από τα Βαλκάνια και την Κρήτη.Τότε ασκήθηκαν ποικίλες πιέσεις στους ήδη εγκατεστημένους εκεί Έλληνες Χριστιανούς. Το 1908 με την επικράτηση των Νεοτούρκων η κατάσταση σταδιακά χειροτερεύει. Η ιδεολογία του κινήματος βασιζόταν στη δημιουργία ομοιογενούς κράτους, χωρίς εθνικές-γλωσσικές-θρησκευτικές μειονότητες και από την άποψη αυτή η πολυπληθής δημιουργική μειονότητα των Ρωμιών αποτελούσε σημαντικό εμπόδιο που θα έπρεπε είτε να αφομοιωθεί ,είτε να αποχωρήσει, είτε να εξοντωθεί. Οι συστηματικοί διωγμοί ξεκίνησαν στις αρχές του 1914 και είχαν ως πρόφαση την κατάληψη της Λέσβου και της Χίου από την Ελλάδα. Συνεχίστηκαν αμείωτοι σ`όλη τη διάρκεια του Α` Παγκοσμίου Πολέμου και κορυφώθηκαν μετά τον Ιανουάριο του 1919, όταν πλέον εκδηλώθηκε στη Μ. Ασία το κίνημα του Κεμάλ. Η προσπάθεια ξεριζωμού και καταστροφής του Μικρασιατικού Ελληνισμού χρησιμοποίησε ποικίλα μέσα:
- Από τον Νοέμβριο του 1914 άρχισε η στρατολόγηση των χριστιανών μέχρι 45 ετών στα διαβόητα τάγματα εργασίας.
- Καταργήθηκαν τον Ιούλιο του 1915 όλα τα προνόμια του Πατριαρχείου
- Θεσπίστηκε το μέτρο εξόντωσης φυγόστρατων ή ανυπότακτων Χριστιανών
- Εφαρμόστηκε σκληρός εμπορικός αποκλεισμός των χριστιανικών επιχειρήσεων.
- Τέθηκε σε πλήρη εφαρμογή πρόγραμμα εξισλαμισμού νεαρών ατόμων.
- Εκτελέστηκαν με ακρίβεια πολυάριθμες απελάσεις Ελλήνων από τα παράλια προς την ενδοχώρα, με αποτέλεσμα να ερημώσουν εκατοντάδες χωριά και κωμοπόλεις κι ένας μεγάλος αριθμός να χαθεί από τις κακουχίες.
- Tέλος διαπράχθηκαν ειδεχθή κακουργήματα με αποκορύφωση τους διωγμούς στην περιοχή της Ερυθραίας το 1914 και στην περιοχή των Κυδωνιών το 1916-17
Και φθάνουμε στον τραγικό επίλογο: Η Ελλάδα σε μια πολιτική περίοδο ακυβερνησίας ανακήρυξε σαν κυβερνήτη της τον επαναστάτη και άφθαρτο πολιτικό Ελ.Βενιζέλο, ο οποίος μετά από επιτυχείς και επικίνδυνους πολιτικούς ελιγμούς και με την συγκατάθεση των συμμάχων αποβιβάζει στρατό στη Σμύρνη και καταλαμβάνει την περιοχή της συνθήκης των Σεβρών, με δικαίωμα να προστατέψει τον εκεί ελληνικό πληθυσμό από τις διώξεις των Τούρκων. Η αντιπολίτευση όμως τον πιέζει και προκηρύσσει εκλογές τον Νοέμβριο του 1920 τις οποίες και χάνει. Η νέα κυβέρνηση με γενική επιστράτευση συνεχίζει τον πόλεμο. Καταλυτική επίδραση στα γεγονότα που ακολούθησαν είχαν:
1.Η σύναψη συμφώνου φιλίας μεταξύ Κεμάλ και Σοβιετικής Ένωσης το Μάρτιο του 1921
2.Η εχθρική στάση της Ιταλίας απέναντι στην Ελλάδα για το Μικρασιατικό ζήτημα
3.Και η μυστική συμφωνία των Γάλλων με τον Κεμάλ τον Οκτώβρη του 1921
Η διεθνής απομόνωση της χώρας, τα λάθη της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, η διαμάχη βασιλικών – βενιζελικών και η έλλειψη επαρκούς ανεφοδιασμού των μαχητών με όπλα, οδήγησαν στην κατάρευση του μετώπου και το όραμα του Βενιζέλου για την Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών χάθηκε οριστικά.
Στις 27 Αυγούστου , οι Τούρκοι μπήκαν στη Σμύρνη και άρχισαν αμέσως τις θηριωδίες σε βάρος του Ελληνικού πληθυσμού με την υπογραφή του αιμοσταγούς Νουρεντίν και τον Κεμάλ, ως νέο Νέρωνα, να απολαμβάνει την αιματηρή τραγωδία από τα ανάκτορα του Κορδελιού. Δεν σεβάστηκαν ιερά και όσια ενός ολόκληρου Έθνους. Πριόνισαν τις προαιώνιες αξίες του
ΕΘΝΟΣ – ΘΡΗΣΚΕΙΑ – ΓΛΩΣΣΑ
με τον μαρτυρικό θάνατο του Αγίου Χρυσοστόμου, προκαθήμενου της εκκλησίας της Σμύρνης,καθώς και πολλών άλλων κληρικών.
Δεν είναι γιορτή η σφαγή και ο θάνατος.
Δεν είναι γιορτή ο αφανισμός ενός πολιτισμού.
Δεν είναι γιορτή η πικρή μνήμη και η τιμή στους νεκρούς,
όπως θέλουν κάποιοι να παρουσιάσουν την ημέρα της γενοκτονίας
του Μικρασιατικού Ελληνισμού.
Αν θέλουμε να έχουμε συνέχεια ως Έθνος, οφείλουμε να δώσουμε στα παιδιά μας τη γνώση της αληθινής Ιστορίας, όχι της διαστρεβλωμένης. Να τα βοηθήσουμε να συνειδητοποιήσουν τις ρίζες της φυλής, την προαιώνια ελληνικότητα εκείνων των εδαφών και ότι στο βάθος των αιώνων υπήρχε η ελληνική αυτοκρατορία με έδρα την Κων/πολη που από το 325 ως το 1453 φώτιζε με τον πολιτισμό και τον Χριστιανισμό όλη την ανθρωπότητα
Η καταστροφή του 1922 κατέστρεψε μια για πάντα την οικονομική ζωή όλης της Μ. Ασίας και σταμάτησε τη γοργή πρόοδο του ελληνικού στοιχείου , σε μια στιγμή που , που ο μικρασιατικός Ελληνισμός βρισκόταν στο απόγειο της ακμής του. Ένας θαυμάσιος κόσμος με οράματα , δράση και προοπτική χάθηκε άδοξα και τραγικά.
Η 14η Σεπτεμβρίου καθιερώθηκε από την πολιτεία ως ημέρα εθνικής μνήμης των αλησμόνητων πατρίδων και του Ελληνισμού της Μ. Ασίας. Έχουμε χρέος να επιμένουμε σε τέτοιες οδυνηρές επετείους. Ας θυμόμαστε πως όποιος ξεχνά το παρελθόν ξεχνιέται από το μέλλον. Τους νεκρούς του `22 δεν θα τους τυλίξει η λήθη στα πέπλα της, όσο θα τους θυμούνται οι επερχόμενες γενιές. Η ιερή φλόγα από την αρχαία μακρινή πατρίδα ας φωτίζει το δρόμο του μέλλοντός.